Metabolicznie aktywna tkanka tłuszczowa trzewna powiązana z agresywnym rakiem endometrium – nowe badanie
Wysoka aktywność metaboliczna tłuszczu trzewnego może być związana z bardziej agresywnym przebiegiem raka endometrium – wynika z badań zaprezentowanych podczas 38. dorocznego kongresu European Association of Nuclear Medicine (EANM 2025).
Choć otyłość jest dobrze znanym czynnikiem ryzyka raka endometrium, nowe dane sugerują, że agresywność choroby może być determinowana nie tylko ilością tłuszczu trzewnego, lecz także jego aktywnością metaboliczną. Tłuszcz trzewny, otaczający narządy wewnętrzne, silniej niż tłuszcz podskórny wpływa na procesy metaboliczne i stany zapalne organizmu.
Zespół naukowców ze Szpitala Uniwersyteckiego Haukeland oraz Uniwersytetu w Bergen przeanalizował wyniki badań PET/CT 274 kobiet z rakiem endometrium, mierząc wychwyt glukozy w tkance tłuszczowej trzewnej jako wskaźnik jej aktywności metabolicznej. Odkryto, że kobiety z wyższym wychwytem glukozy w tej tkance częściej miały nowotwór w bardziej zaawansowanym stadium oraz z przerzutami do węzłów chłonnych.
„Wyższa aktywność metaboliczna tłuszczu trzewnego była istotnie związana z bardziej zaawansowanymi stadiów raka oraz obecnością przerzutów w węzłach chłonnych” – wyjaśnił główny autor badania, doktorant Jostein Sæterstøl, MSc. „Co ciekawe, nie stwierdziliśmy silnej korelacji między objętością tłuszczu trzewnego a jego aktywnością metaboliczną, co sugeruje, że związek z agresywnością nowotworu wynika raczej z biologicznych właściwości tkanki, a nie z jej ilości.”
Według autorów badania, powiązanie między nasilonym metabolizmem tłuszczu trzewnego a agresywnym przebiegiem choroby może wynikać z kilku mechanizmów. Przewlekły stan zapalny w tej tkance prowadzi do uwalniania cytokin i wolnych kwasów tłuszczowych, które wspierają wzrost guza i umożliwiają mu unikanie odpowiedzi immunologicznej. Z kolei insulinooporność, często będąca następstwem stanu zapalnego, stanowi kolejny czynnik sprzyjający progresji nowotworu. Dodatkowo adipokiny i sygnały przekazywane między komórkami tłuszczowymi a komórkami nowotworowymi mogą promować rozsiew raka, zwłaszcza do węzłów chłonnych.
Pomiar aktywności metabolicznej tłuszczu trzewnego przy użyciu PET/CT nie jest jeszcze gotowy do rutynowego zastosowania klinicznego ze względu na ograniczenia techniczne i niską intensywność sygnału w tkance tłuszczowej. Jednak przyszłe rozwiązania – takie jak standaryzowana analiza obrazów, zaawansowane metody ilościowej analizy PET i algorytmy sztucznej inteligencji – mogą w przyszłości pomóc w identyfikacji pacjentek wysokiego ryzyka, wspierać decyzje terapeutyczne i monitorować przebieg choroby.
Kolejne badania będą koncentrować się na udoskonaleniu metod pomiaru, zwiększeniu dokładności dzięki segmentacji opartej na sztucznej inteligencji oraz analizie powiązań między metabolizmem tłuszczu trzewnego a biomarkerami krążącymi, takimi jak cytokiny i hormony. Naukowcy planują również ocenić zależności między aktywnością tłuszczu trzewnego a profilami genomowymi guzów oraz zbadać, czy zmiany aktywności tej tkanki w czasie korelują z progresją choroby lub odpowiedzią na leczenie.
Źródło: European Association of Nuclear Medicine (EANM), prezentacja na EANM’25
